การจัดการทรัพยากรน้ำของกว๊านพะเยาช่วงต้นน้ำและท้ายน้ำอย่างยั่งยืนกรณีศึกษาลุ่มน้ำอิงตอนบนและตอนล่าง

Abstract

การศึกษาปริมาณน้ำนองสูงสุด โดยวิธี Synder เป็นการคำนวณช่วงเวลาฝนวิกฤต และการแพร่กระจายปริมาณน้ำต้นทุน เป็นรายเดือนแล้วนำมาเปรียบเทียบกับปริมาณความต้องการใช้น้ำของพืช และการใช้น้ำเพื่อการอุปโภคบริโภคของประชากรในเขตลุ่มน้ำแม่อิงตอนบนและตอนล่าง จากการวิเคราะห์ข้อมูล พบว่า พื้นที่รับน้ำฝนลุ่มน้ำแม่อิงตอนบนประมาณ 1,464 ตารางกิโลเมตร และพื้นที่รับน้ำฝนลุ่มน้ำแม่อิงตอนล่างประมาณ 796.26 ตารางกิโลเมตร ปริมาณน้ำไหลผ่านลุ่มน้ำแม่อิงตอนบนประมาณ 452.59 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี ส่วนปริมาณน้ำไหลผ่านลุ่มน้ำแม่อิงตอนล่างประมาณ 258.89 ล้านลูกบาศก์เมตรต่อปี เมื่อเปรียบเทียบกับแหล่งกักเก็บน้ำในเขตพื้นที่ และความต้องการใช้น้ำของพืชพร้อมทั้งการอุปโภคบริโภคของประชากร ในเขตพื้นที่ลุ่มน้ำแม่อิงตอนบนและตอนล่าง จะเกิดปัญหาภัยแล้งในช่วงเดือนมีนาคมถึงเมษายน และจะเกิดปัญหาอุทกภัยในช่วงเดือนสิงหาคมถึงพฤศจิกายนของทุกปี แนวทางการบริหารจัดการน้ำ เพื่อแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นควรจะต้องทำไปพร้อม ๆ กันทั้ง 2 รูปแบบ คือ ในเชิงวิศวกรรมควรจะทำการวางโครงการ และดำเนินการจัดหาแหล่งน้ำทำการขยายลำน้ำให้สามารถระบายน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ การทำแก้มลิงและการก่อสร้างอาคารระบายน้ำ และในเชิงเกษตรกรรม โดยการให้ความรู้ การบริหารจัดการน้ำให้เหมาะสมกับฤดูกาลแก่เกษตรกร การรวมกลุ่มเพื่อวางแผนการส่งน้ำทั่วไป ฤดูฝนและฤดูแล้ง ตลอดจนให้ความรู้เรื่องการใช้น้ำอย่างมีประสิทธิภาพ