ระบบโลจิสติกส์ในห่วงโซ่อุปทานโคขุนจังหวัดพะเยา

Abstract

การศึกษาระบบโลจิสติกส์ในห่วงโซ่อุปทานโคขุนจังหวัดพะเยามีวัตถุประสงค์ เพื่อศึกษาศักยภาพในการทำธุรกิจเลี้ยงโคขุน และศึกษาโซ่คุณค่าการเลี้ยงโคขุนของกลุ่มเลี้ยงโคขุน จังหวัดพะเยา จากการศึกษาห่วงโซ่อุปทาน (Supply chain) พบว่า ในกระบวนการเลี้ยงโคขุนในจังหวัดพะเยา เริ่มต้นจากเกษตรกรผู้เลี้ยงโคมีการรวมกลุ่มกันเพื่อทำการเลี้ยงโคขุน มีกลุ่มต้นน้ำ กลางน้ำ และปลายน้ำ โดยเริ่มจากกลุ่มต้นน้ำทำหน้าที่ในการเลี้ยงโคแม่พันธ์ลูกผสมชาโรเล่ส์ 50% และทำการผสมพันธุ์เพื่อให้ได้ลูกโคขุน ใช้ระยะเวลาในการตั้งท้องประมาณ 9 เดือน จากนั้นทำการเลี้ยงลูกโคให้ได้น้ำหนัก 150 กิโลกรัมรวมระยะเวลาในการเลี้ยงประมาณ 6 เดือน โดยการเลี้ยงรวมกับแม่พันธุ์ กระบวนการต่อมากลุ่มกลางน้ำจะนำไปเลี้ยงรวมในฝูงซึ่งใช้ระยะเวลาในการเลี้ยงประมาณ 12–18 เดือน เพื่อให้ได้น้ำหนักประมาณ 300-400 กิโลกรัม และสุดท้ายกลุ่มปลายน้ำจะนำมาเลี้ยงแบบยืนโรงให้อาหารข้น และอาหารเสริมเพื่อให้ได้น้ำหนัก 600 กิโลกรัม พร้อมที่จะส่งออกสู่ตลาด แต่ห่วงโซ่อุปทานปลายน้ำ ของกลุ่มยังไม่สามารถที่จะนำสู่ตลาดในพื้นที่ได้ เนื่องจากยังไม่มีเครื่องหมายสินค้า (brand) เป็นของกลุ่ม และโคขุนที่เลี้ยงได้มีคุณภาพสูงจึงทำให้ราคาสูงตามไปด้วย ซึ่งเป็นข้อจำกัดในการขายโคขุนในพื้นที่ จึงต้องหาตลาดต่างจังหวัดเพื่อเป็นการระบายสินค้านี้ ทำให้มีการสูญเสียน้ำหนักโคในระหว่างการเดินทางก่อให้เกิดการสูญเสียมูลค่าอย่างมาก เพื่อเป็นการแก้ปัญหา หน่วยงานที่เกี่ยวข้องควรส่งเสริมให้คนในพื้นที่รู้จักกับโคขุนที่เลี้ยงได้จากพะเยา และสนับสนุนให้มีโรงฆ่าสัตว์ที่ได้มาตรฐานในจังหวัด ซึ่งจะก่อให้เกิดห่วงโซ่อุปทานของโคขุนจังหวัดพะเยาที่ครบวงจรต่อไป