การตรวจติดตามคุณภาพน้ำบริเวณพื้นที่การเกษตรก่อนไหลเข้าสู่หนองเล็งทราย โดยกระบวนการมีส่วนร่วมของเยาวชน

Abstract

การเฝ้าระวังคุณภาพแหล่งน้ำพื้นที่หนองเล็งทราย โดยการมีส่วนร่วมของคนในชุมชนเป็นวิธีการจัดการแหล่งน้ำที่ยั่งยืน จากการทดสอบปริมาณตกค้างของสารเคมีทางการเกษตรด้วยชุด GT test kit ในลำน้ำซึ่งไหลลงสู่หนองเล็งทรายตอนบนบริเวณพื้นที่ตำบลป่าแฝก และตำบลเจริญราษฎร์ อำเภอแม่ใจ จังหวัดพะเยา จำนวน 14 จุดเก็บตัวอย่างพบว่า มีความเสี่ยงจากการปนเปื้อนสารเคมีทางการเกษตรระดับไม่ปลอดภัยในแหล่งน้ำ จำนวน 8 จุด โดยมีค่าความสัมพันธ์เชิงบวกอย่างมีนัยสำคัญ ระหว่างความเสี่ยงกับความรู้พื้นฐานการใช้สารเคมีของเกษตรกร ดังนั้น จึงนำกระบวนการมีส่วนร่วมโดยให้ความรู้พื้นฐาน ด้านมลพิษน้ำแก่กลุ่มเยาวชนที่ได้รับผลกระทบโดยตรง จากมลพิษในหนองเล็งทรายใน 2 ตำบล จำนวน 30 คน เพื่อให้เยาวชนมีจิตสำนึกในการเฝ้าระวังคุณภาพน้ำ และส่งเสริมการเฝ้าระวังคุณภาพน้ำ โดยการวิเคราะห์คุณภาพน้ำที่เยาวชนสามารถทำได้ด้วยตนเอง ตลอดจนสามารถวางแผนการติดตามคุณภาพน้ำอย่างต่อเนื่อง ในพื้นที่แหล่งน้ำของชุมชน หลังการให้ความรู้ พบว่า เยาวชนมีความรู้เกี่ยวกับมลพิษทางน้ำอยู่ในเกณฑ์ดี ร้อยละ 62.81 ผลจากกระบวนการมีส่วนร่วมในการเฝ้าระวังคุณภาพน้ำ พบว่า ระดับความเสี่ยงมีความสัมพันธ์เชิงลบกับความรู้พื้นฐานเรื่องมลพิษน้ำ (-0.69) อย่างมีนัยสำคัญที่ระดับ 0.01 แสดงให้เห็นว่าหากเยาวชนมีความรู้พื้นฐานด้านมลพิษน้ำต่ำ จะทำให้ความเสี่ยงในการปนเปื้อนสารเคมีทางการเกษตรในน้ำสูง และจากการศึกษา พบข้อสังเกตว่า เยาวชนต้องการมีส่วนร่วมกับภาครัฐในการจัดการดูแลทรัพยากรน้ำในพื้นที่ตนเองเป็นอย่างมากอีกด้วย